Mikil umhverfisáhrif fylgja byggingargeiranum, en í Svansvottun húsnæðis er markvisst unnið að því að minnka umhverfisáhrif framkvæmdanna, meðal annars með kröfum um lága orkunotkun hússins og ríka áherslu á öruggari og umhverfisvænni efni. Losun efna úr mismunandi byggingarefnum og hlutum er almennt vanmetin og skipta gæði innivistar miklu máli fyrir almenning sem ver um 90% af tíma sínum innandyra. Þannig felast mörg tækifæri í því að taka tillit til umhverfisþátta strax við hönnun bygginga.

Meginmarkmið Svansvottunar er að draga úr umhverfisáhrifum bygginga, sporna við hnattrænni hlýnun og vernda heilsu þeirra sem koma að verkinu á framkvæmdartíma sem og þeirra sem nota bygginguna eftir að hún er tekin í notkun. Kröfurnar ná einnig til gæðastjórnunar á verkstað, en skýr stýring á umhverfisþáttum og gæðastjórnun helst oft í hendur.

Viðmið Svansins fyrir nýbyggingar voru tekin í notkun 2003 og byggist á tilteknum fjölda skyldukrafna ásamt stigakerfi þar sem þarf að ná lágmarksfjölda stiga til að hljóta vottunina. Ekki eru gefnar einkunnir líkt og í öðrum vottunarkerfum sem þekkjast hérlendis. Ef byggingin stenst allar skyldukröfur, þ.m.t. lágmarks fjölda stiga telst hún Svansvottuð. Helstu áherslur í viðmiðunum eru:

• strangar kröfur um innihald skaðlegra efna í bygginga- og efnavöru,
• tryggja góða innivist með góðri loftræsingu og hljóðvist,
• byggingin sé með hagkvæma orkunotkun með áherslu á orkusparnað,
• tryggja gæðastjórnun í byggingarferlinu,
• gerð rekstrar- og viðhaldsáætlunar fyrir líftíma byggingarinnar

• Einbýlis-, par- og raðhús
• Fjölbýlishús
• Skrifstofuhúsnæði (ný viðmið 2022)
• Skólabyggingar þ.m.t. leikskólabyggingar
• Hjúkrunarheimili, dvalarheimili, þjónustuíbúðir o.s.frv.
• Sumarbústaðir
• Viðbyggingar og tímabundin húsnæði

• Einbýlis-, par- og raðhús
• Fjölbýlishús
• Skrifstofuhúsnæði
• Leik- og grunnskólabyggingar
• Þjónustuíbúðir
• Sumarbústaði
• Endurbætur á skrifstofuhúsnæði
• Byggingar sem breytt er í eitthvað af ofantöldu

Uppfylla þarf a.m.k. annað eftirfarandi skilyrða til þess að framkvæmd teljist til endurbóta:

• Umfang endurbóta (án niðurrifs) verður að vera a.m.k. 25% af verðmæti eignarinnar
• Endurbætur ná yfir a.m.k. 25% af ytra byrði eignarinnar

Kostnaður við Svansvottun bygginga og endurbóta skiptist í umsóknargjald og fermetragjald.

Innheimtan er þrískipt; umsóknargjald er innheimt þegar sótt er um (425.000), helmingur af fermetragjaldi er innheimt við upphaf byggingartíma og síðari helmingur fermetragjalds er innheimt við lok byggingartíma.

• Umsóknargjald er 425.000 ISK
• Fermetragjald er 680 ISK/m2

Ný viðmið fyrir nýbyggingar hafa tekið gildi, það er 4. útgáfa.

Breytingarnar felast til að mynda í orku- og loftslagskaflanum en búið er að innleiða fleiri kröfur sem taka mið af því að lækka kolefnisspor bygginga. Þar má til dæmis nefna kröfu um loftslagsútreikninga, steypu, ál og stál. Einnig er hringrásarhagkerfinu gerð betri skil en nú er orðið að skyldu að flokka 70% af byggingarúrgangi, hægt er að fá stig fyrir hönnum sem miðar að niðurrifi byggingarinnar, aðlögunarhæfni hennar o.fl. Efnakröfurnar taka minniháttar breytingum og búið er að einfalda gæðakröfurnar en á sama tíma er sett aukin áhersla á líffræðilegan fjölbreytileika.

Aðilar sem sækja um fyrir 28. febrúar 2023 geta áfram sótt um í útgáfu 3 óháð tímaramma verkefnisins. Aðilar sem sækja um eftir þann tíma þurfa að sýna fram á að framkvæmdir hefjist fyrir 30. september 2024 ef þeir ætla að sækja um í útgáfu 3 en ef framkvæmdir hefjast eftir þann tíma er einungis hægt að sækja um í útgáfu 4.

Einhverjar breytingar verða á kröfum fyrir samþykktum byggingarefnum en hins vegar var tekin ákvörðun um að takmarka þær breytingar eins og hægt er til að einfalda vinnuna við að fá vörur aftur samþykktar.

Byggingarvörur sem hafa fengið samþykki til notkunar í Svansvottuðum byggingum eru núna með gildistíma til 29. september 2024 en eftir þann tíma þarf að sækja aftur um samþykki fyrir öllum byggingarvörum.